U saradnji sa you tube kanalom Zenica kroz objektiv donosimo vam priče o mahalama, ulicama i dijelovima grada u Zenici.
Mahala Sejmen predstavlja zajedno sa mahalom Kočeva tipski primjer položaja, izgleda i funkcija mahale u bosanskoj kasabi, a nalazi se između glavnog puta kasabe na jugu i jugozapadu, rijeke Bosne na istoku i sjeveru, te mahale Jalija na sjeverozapadu,i pripada istoimenoj Mjesnoj zajednici Sejmen. Radi se o veoma starom dijelu Zenice, a večina historičara su mišljenja da je Sejmen prvo naselje Zenice koje je nastalo kod prelaza preko rijeke Bosne, koja se na ovom mjestu široko razlijeva i veći dio godine se može pregaziti pješke ili na konju,a u prilog takvoj tvrdnji je činjenica da su kroz historiju mnoga naselja nastala upravo oko takvih mjesta i mostova.
Naziv naselja Sejmen potječe od turske riječi segban/sejmen, koja označava vojnika janjičarskog puka, gdje je upravo na ovom lokalitetu današnjeg naselja Sejmen u vrijeme Osmanskog osvajanja Bosne bio kamp sejmena kao jednog od janičarskih rodova vojske.
Zemljište mahale pada blago prema Bosni od koje je više za oko 5 m i sigurno od plavljenja, a sam prostor mahale je bio dobro izgrađen, kao i mahala Kočeva zbog svog lokalnog i šireg geofrafskog položaja je bila najjača i najrazvijenija, a taj položaj u slučaju Sejmena se odnosi na činjenicu da je smještena na ulazu u kasabu. Mahala je razvijena i ima nekoliko većih sokaka od kojih tri izlaze na Bosnu, a dva na glavni put.
Pored glavnog puta nije bilo stambenih zgrada, nego samo nekoliko čepenaka i kafana pored drvenog mosta na rijeci Bosni.Glavni javni objekat mahale, Sejmenska džamija nalazi se na glavnom putu, koja je kamene građe sa velikim grobljem i starim mektebom. Njen položaj na glavnom putu i između triju mahala (Sejmen,Odmut, Londža) svjedoči da je građena kao centar za više mahala.
U ovoj staroj mahali žive stare muslimanske porodice Begagići,Begimami, Imamovći, Mujagići, Sarajlići i Tatarevići,a do konca do 18.vijeka stanovnici mahale Sejmen su imali svoje njive na lokalitetu današnje Jalije ,a koja je do tada bila slabo naseljena, što je vidljivo iz katastarske mape grada Zenice iz 1882.godine, zbog čega je nesporno da su se Sejmen i Jalija razvijale kao posebne mahale, a u prilog tome potvrđuju i dvije zasebne mahalske džamije Jalijska (Drvena) i Sejmenska džamija,tako da za ta dva naselja danas imamo i dvije zasebne mjesne zajednice.
Sejmen je imao svoju malu čaršiju koja se prostirala oko prilaza drvenom mostu preko rijeke Bosne . Naime,ovaj dio stare Zenice imao je sve što jedna varoš treba da ima, pa se tako ovdje ulazilo u grad i plaćala carina, a blizu su bile brijačnice, kafane, trgovine i zanatske radnje.
Brijačnice su držali Sulejman Frndić, Hazim Graho i Hajrudin Ibrahimagić. Od kafana najpoznatija je bila ona pod kestenom tik uz obalu rijeke Bosne, a kafa, kabesa i orandžada mogle su se popiti i kod hadži Osmana Huseinagića handžije iz Vranduka, pa kod Reufa Bašića i Aliskalića. Trgovci su bili Muharem Salčinović, Halilovići (mesari) i braća Kadrić. Opanovići i Sarajlići prodavali su mješovitu robu. Piljari su bili Suljići i Salčinovići, pekari Hamdo Nadžaković i Omer Begagić, stolari Džonlo Palkić i Muhamed Ekinović, a za djecu šarene šaćerlame prvio je Ahmet Rijak. Ova mala čaršija na Sejmenu nestala je radi gradnje putne komunikacije 1968. godine duž lijeve obale rijeke Bosne, na potezu od naselja Krč do Blatuše, odnosno današnji Bulevar. I kad se uzme u obzir da je tu blizu škola, džamija, mekteb, kulturno-umjetničko društvo, te Musala (groblje) onda se s pravom može reći da je ovo naselje bila kapija grada Zenice.
Od 1965 godine prema urbanističkom projektu kojeg je izradio arhitekta Karlo Kužatko prelazi se na izgradnju kompletne stambene zajednice na Sejmenu (poput one u Babinoj Rijeci i Crkvicama) sa oko 1,000 stanova i 3,500 stanovnika te potpuno riješenom komunalnom, saobraćajnom i pratećom infrastrukturom, Stambenu zajednicu činilo je 15 blokova tipa „59“ i tri visinska stambena objekta sa po 12 spratova, u kojima su bili jednosobni, dvosobni, trosobni stanovi i garsonjere, te ostali uslužni, trgovački, društveni i drugi objekti.
Blok „59“ , projekat stambenog bloka, autora Karla Kužatko sastoji od 40 do 55 stanova u zavisnosti od veličine stanova. U bloku su predviđeni jednosobni, dvosobni i trosobni stanovi, te garsonjere, a troškovi izgradnje jednog bloka predviđeni su na tadašnji 55 miliona dinara, iako je ta vrijednost po pravilu snižavana na račun kvaliteta izgradnje. Svaki blok je bio građen na četiri etaže sa tri ulaza, a naglašavano je da je primjeren i za radnike i službenike neoženjene, sa manjom ili većom porodicom, ali i za sve druge – inžinjere, ljekare, prosvjetne radnike, zanatlije i druge.
Ono što je zanimljivo naglasiti da je Blok „59“ građen u svim dijelovima Zenice, ali i drugim gradovima.
