U cilju podizanja svijesti građana o kulturno-historijskim vrijednostima i značajnim ličnostima Bosne i Hercegovine, Udruženje „Baton“ Zenica i Institut za historiju Univerziteta u Sarajevu, u prostorijama Biblioteke grada Zenice, dana 8. decembra 2022. godine, organizovalo je promociju knjige pod nazivom: “BITI KADIJA U KRŠĆANSKOM CARSTVU” Rad i osoblje šerijatskih sudova u Bosni i Hercegovini 1878. – 1914. godine.
Knjigu su promovisali: Dr. sc. Sedad Bešlija, direktor Instituta za historiju Univerziteta u Sarajevu; Dr.sc. Amir Ismić, te autorica knjige: dr. sc. Hana Younis, naučna savjetnica u Institutu za historiju. Na samom početku potrebno je istači da su prostorije Gradske biblioteke Zenica bile ispunjene do posljednjeg mjesta, a široki zenički auditorij mogao je iz prve ruke prvi puta da čuje sve o kadijama, njihovom radu i problematici sa kojom su se susretali.
Prvi izlagač, doktor historijskih nauka Amir Ismić, dotakao se problematike zeničkih kadija i praznine koja je prisutna, počev od nedostatka izvora ko su sve zeničke kadije, gdje su bili raspoređeni, osobenosti za njihov život i rad, te period nakon penzionisanja. Također je istaknuto da društvena zajednica, te kulturne institucije ne posjeduju historijsku građu, a da bude još paradoksalnije, ni porodice nisu historijskim institucijama poklonile ostavšinu kadija, kako bi neke nove generacije historičara preuzele obavezu da naučno rasvijetle ovu problematiku.
Drugi promotor, dr.- sc. Sedad Bešlija, direktor Instituta za historiju Univerziteta u Sarajevu, kao glavni odgovorni urednik u izdanju ove knjige osvrnuo se na istraživački poduhvat Hane Younis u ozbiljnosti naučne valorizacije u detaljnom pregledu i vrednovanju dokumenata u registraturskom materijalu koji je koristila prilikom izrade ove knjige. Kada znamo da je bosanskohercegovačka arhivska građa u velikom postotku nesređena onda vrijednost ovog i svakog novog naučno-historijskog djela predstavlja posebnu vrijednost.
Treći i posljednji promotor knjige “BITI KADIJA U KRŠĆANSKOM CARSTVU”, Rad i osoblje šerijatskih sudova u Bosni i Hercegovini 1878. – 1914. godine, bila je sama autorica ovog djela. Hana Younis se u nekoliko teza osvrnula na problematiku kadija u BiH i onoga što ju je navelo da se upusti u istraživanje.
Naime, Hana Younis o svojoj knjizi “Biti kadija u kršćanskom carstvu” govori da je cilj Vlade bio kadije dovesti u neugledan položaj, a navedeno se najbolje može preslikati iz činjenice da kadije dugo godina nisu primale platu, jer nisu bili regulisani kao administrativni činovnici.
Njena knjiga je prvijenac koji tretira ovu problematiku, koje visoko profesionalno koristeći bogat arhivski materijal, tematizira pitanje kadija i šerijatskih sudova tokom vladavine Austro-Ugarske Monarhije u BiH koja traje od 1878. do 1918. godine
Na samom kraju istaknimo da je Hana Younis vrijedan naučni radnik, koja je iza sebe ostavila ozbiljna djela kao plod dugogodišnjeg istraživanja, počev od svoje doktorske teze “Trgovačka elita u Sarajevu 1851-1878. godine”. Osim ove knjige objavila je više naučnih radova i knjige “Al-hayat bayn al-šarq wa al-garb” (Život između Istoka i Zapada), “Daša Jelić: pogled u život jedne žene u posljednjim decenijama osmanske uprave u Sarajevu”, “Od dućana do pozorišta, sarajevska trgovačka elita 1851-1878” i “Svakodnevni život u Sarajevu 1850-1878”.
Video možete pogledati u nastavku:
Predsjednik Udruženja „Baton“ Zenica Dr.sc. Amir Ismić
